Zabytkowe budynki na terenie gminy Jedwabno
BURDĄG (dawny Burdungen)
Położenie: ok. 6 km na północ od Jedwabna, przy drodze Jedwabno – Pasym
Charakter wsi: wieś chłopska
Układ przestrzenny:
a) historyczny: wielodrożnica
b) obecny: zdegradowana wielodrożnica
Zachowane elementy układu:
Zachowało się pięć chałup drewnianych (4,8,12,34,51). Obiekty które podlegają ochronie to: szkoła (nr46), budynki straży pożarnej, domy nr 4, 5, 8, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 19, 21, 22 z budynkiem gospodarczym 23, 25, 26, 27, 29, 30, 31, 32, 34, 35, 39, 41, 42, 44, 45, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 54, 56, 57, 58, 61, 62, 63, 64, 65, 67, 71, 73.
BURDĄG 12
Budynek mieszkalny nie podpiwniczony, wykonany w technologii drewnianej, o szkieletowej konstrukcji ścian.
Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Dach pokrywa eternit.
CZARNY PIEC (dawny Schwarzenofen)
Położenie: ok. 8 km na północny zachód od Jedwabna, przy drodze Jedwabno – Olsztyn
Charakter wsi: osada leśna
Układ przestrzenny:
a) historyczny: przysiółek placowy
b) obecny: szeregówka
Zachowane elementy układu:
Obiekty które podlegają ochronie to: leśniczówka, dawna szkoła, domy nr 2, 3 z budynkiem gospodarczym 5, 7, 8, 9, 10, 11.
CZARNY PIEC 7
Budynek mieszkalny nie podpiwniczony, wykonany w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian
Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowi dachówka holenderka.
CZARNY PIEC 10
Budynek mieszkalny nie podpiwniczony, wykonany w technologii drewnianej o wieńcowej konstrukcji ścian. Bale ścian próchnieją, a między nimi są widoczne luki. Stolarka drzwiowa i okienna jest uszkodzona. Pokrycie dachu stanowi dachówka holenderka. Występują braki w pokryciu.
KOT (dawny Omulefofen) Położenie: ok. 10 km na południowy zachód od Jedwabna, ok. 1 km na południe od drogi Nidzica – Jedwabno
Charakter wsi: wieś chłopska
Układ przestrzenny :
a) obecny: szeregówka nadbrzeżna częściowo przekształcona
Zachowane elementy układu:
Obiekty podlegające ochronie: dawna szkoła, domy nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10, z budynkiem gospodarczym 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 40, 41, 42, 43.
KOT 2
Budynek mieszkalny nie podpiwniczony, wykonany w technologii drewnianej o wieńcowej konstrukcji ścian. Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowi dachówka zakładkowa.
KOT 3
Budynek mieszkalny, wykonany w technologii murowanej (wiązanie krzyżykowe). Stolarka drzwiowa i okienna wymieniona na stolarkę z PCV. Pokrycie dachu stanowi dachówka holenderka.
KOT 5
Budynek mieszkalny nie podpiwniczony, wpisany do rejestru zabytków. Wykonany w technologii drewnianej o wieńcowej konstrukcji ścian. Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowi dachówka holenderka
KOT 6
Budynek mieszkalny, wykonany w technologii murowanej z cegły ceramicznej (wiązanie krzyżykowe). Stolarka drzwiowa i okienna wymieniona na stolarkę z PCV. Pokrycie dachu stanowi dachówka holenderka. Brak obróbki blacharskiej.
KOT 9
Budynek mieszkalny nie podpiwniczony, wpisany do rejestru zabytków. Wykonany w technologii drewnianej o wieńcowej konstrukcji ścian. Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Dach pokrywa dachówka holenderka.
KOT 10
Budynek gospodarczy, wykonany w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian. Między deskami ścian widnieją liczne luki. Stolarka drzwiowa i okienna w złym stanie technicznym. Dach pokrywa dachówka ceramiczna. Widoczne są uszkodzenia pokrycia i konstrukcji dachu budynku.
KOT 11
Budynek mieszkalny nie podpiwniczony, wykonanej w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian. Stolarka drzwiowa i okienna posiada uszkodzenia. Pokrycie dachu stanowi eternit.
KOT 12
Budynek mieszkalny nie podpiwniczony, wykonany w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian. Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachowe zostało wymienione z dachówki ceramicznej (ciężkiej) na pokrycie z blacho dachówki.
KOT 16
Budynek mieszkalny nie podpiwniczony, wykonany w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian. Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowi dachówka zakładkowa.
KOT 26
Budynek mieszkalny, wykonany w technologii drewnianej o wieńcowej konstrukcji ścian. Między balami występują szczeliny. Stolarka w części wymieniona z drewnianej na stolarkę z PCV. Widoczna jest instalacja elektryczna. Dach pokrywa dachówka zakładkowa.
KOT 29
Budynek mieszkalny, wykonany w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian. Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowi dachówka ceramiczna.
KOT 33
Budynek mieszkalny, wykonany w technologii murowanej z cegły ceramicznej (wiązanie krzyżykowe). Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowi dachówka holenderka, która jest porośnięta mchem. Brak obróbki blacharskiej.
KOT 38
Budynek gospodarczy, wykonany w latach 70-dziesiątych, obecnie odnowiony. Wykonany w technologii murowanej i drewnianej. Dach pokrywa dachówka holenderka.
KOT 40
Budynek gospodarczy, wykonany w technologii murowanej z cegły ceramicznej. Dach pokrywa dachówka ceramiczna.
KOT 41
Budynek mieszkalny, wykonany w technologii murowanej z cegły pełnej (wiązanie krzyżykowe). Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowi dachówka ceramiczna.
KOT 42
Budynki gospodarcze, wykonane w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian. Dachy pokryte są dachówką ceramiczną, która jest uszkodzona.
KOT 43
Budynek mieszkalny, wykonany w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian. Stolarka drzwiowa i okienna uszkodzona. Pokrycie dachu stanowi dachówka ceramiczna, która jest uszkodzona.
MAŁSZEWO (dawne Malschofen)
Położenie: ok. 2 km na północny wschód od Burdąga, przy zachodnim brzegu jeziora Małszewskiego
Charakter wsi: wieś chłopska
Układ przestrzenny – obecny szeregówka
Zachowane elementy układu:
Obiekty podlegające ochronie to: domy nr 1, 2, 3 z budynkiem gospodarczym 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 14, 16, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 26, 27, 28, 29, 30, 32, 33, 34, 37, 38, 39, 42, 44, 46, 48, 49, 52, 57, 58, 59, 60.
MAŁSZEWO 7
Budynek mieszkalny nie podpiwniczony, wykonany w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian. Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowi eternit.
MAŁSZEWO 11
Budynek mieszkalny, wykonany w technologii murowanej z cegły ceramicznej (wiązanie krzyżykowe). Stolarka drzwiowa i okienna uszkodzona. Pokrycie dachu stanowi dachówka ceramiczna – uszkodzona. Niekompletność obróbki blacharskiej.
MAŁSZEWO 27
Budynek mieszkalny, wykonany w technologii murowanej z cegły ceramicznej. Na tynku widnieją wykwity. Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowi dachówka holenderka. Brak obróbki blacharskiej.
MAŁSZEWO 29
Budynek mieszkalny podpiwniczony połowicznie. Wykonany w technologii murowanej z cegły ceramicznej (wiązanie krzyżykowe). Stolarka drzwiowa i okienna od podwórza w stanie dobrym, zaś okna od drogi zabite są deskami które posiadają luki przy ościeżach. Stolarka okienna poddasza jest uszkodzona. Pokrycie dachu stanowi dachówka ceramiczna. Brak obróbki blacharskiej.
MAŁSZEWO 33
Budynek mieszkalny, wykonany w technologii murowanej. Na ścianach widnieją zacieki i występują powierzchniowe rysy tynków. Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowi dachówka karpiówka która miejscami jest uszkodzona. W tym budynku mieści się instytut meteorologii badający pomiary opadów.
KARCZMA
Zabytkowa karczma z XVIII wieku, w której kwaterował Napoleon I podczas marszu na Rosję w 1812 r. Złożona z dwóch przylegających do siebie budynków – karczmy i stajni ? wzniesiona w konstrukcji zrębowej, łączonej na jaskółczy ogon, z zachowanym starym układem komunikacyjnym wnętrza. Obecnie ta karczma już nie istnieje, została w 1998 roku przebudowana na karczmę o zbliżonej konstrukcji zrębowej, łączonej na jaskółczy ogon.
Dawniej
Dziś
PIDUŃ (dawny Schuttenofen) Położenie: ok. 5 km na południowy wschód od Jedwabna, przy drodze Jedwabno – Wielbark.
Charakter wsi: wieś chłopska
Układ przestrzenny – obecnie rozproszony
Zachowane elementy układu:
Obiekty podlegające ochronie: domy nr 1, 2 z budynkiem gospodarczym 6, 7, 8, 13, 16.
PIDUŃ 7
Budynek gospodarczy, wykonany w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian. Pokrycie dachu stanowi dachówka ceramiczna, która jest uszkodzona.
REKOWNICA ( dawna Grosswalde) Położenie: ok. 10 km na południowy wschód od Jedwabna, przy drodze Jedwabno – Wielbark.
Charakter wsi: wieś chłopska
Układ przestrzenny – obecny szeregówka nadbrzeżna
Zachowane elementy układu:
Obiekty podlegające ochronie: szkoła, remiza strażacka, domy nr 1, 3, 7, 9, 10, 11 z budynkiem gospodarczym 14, 15, 16, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26.
REKOWNICA – REMIZA STRAŻACKA
Wykonana w technologii murowanej. Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowi dachówka ceramiczna która miejscami jest uszkodzona. Budynek dawnej remizy strażackiej, a dzisiejszy sklep spożywczo-przemysłowy.
REKOWNICA 9
Budynek mieszkalny nie podpiwniczony, wykonany w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian. Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowi eternit.
REKOWNICA 11
Budynek mieszkalny, wykonany w technologii murowanej z cegły ceramicznej (wiązanie krzyżykowe). Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu wykonane jest dachówki holenderki, która jest uszkodzona. Brak obróbki blacharskiej.
REKOWNICA 12
Budynek mieszkalny (dawna szkoła), wykonany w technologii murowanej. Na zewnętrznych ścianach widnieją wykwity. Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowi dachówka ceramiczna, która jest w części uszkodzona.
REKOWNICA 14
Budynek gospodarczy, wykonany w technologii murowanej z cegły ceramicznej (wiązanie krzyżykowe). Pokrycie dachu stanowi dachówka ceramiczna która jest uszkodzona.
REKOWNICA 15
Budynek gospodarczy, wykonany w technologii murowanej z cegły ceramicznej. Pokrycie dachu stanowi dachówka ceramiczna która jest uszkodzona.
SZUĆ (dawna Schutschen) Położenie: ok. 3 km na południe do Jedwabna
Charakter wsi: wieś chłopska
Układ przestrzenny – obecny- szeregówka częściowo przekształcona
Zachowane elementy układu:
Obiekty podlegające ochronie: szkoła, domy nr 1, 2, 3, 6, 11, 12, 13, 14, 18, 20, 21, 22, 25, 26, 28, 29, 30, 31, 32, 38, 39 z budynkiem gospodarczym 40, 41, 44, 46, 47, 49.
SZUĆ 22
Budynek mieszkalny wpisany do rejestru zabytków, wykonany w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian. Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowi dachówka zakładkowa.
SZUĆ 26
Budynek mieszkalny nie podpiwniczony, wykonany w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian. Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowią arkusze blachy.
SZUĆ 29
Budynek mieszkalny, wykonany w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian. Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowi dachówka ceramiczna która jest uszkodzona.
SZUĆ 38
Budynek mieszkalny, wykonany w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian. Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowi blachodachówka.
SZUĆ 39
Budynek mieszkalny, wykonany w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian. Stolarka drzwiowa i okienna jest uszkodzona. Pokrycie dachu stanowi blachodachówka.
SZUĆ 40
Budynek mieszkalny, wykonany w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian. Stolarka drzwiowa i okienna w stanie dobrym. Pokrycie dachu stanowi blacha ocynkowana.
SZUĆ-(przy numerze 44)
Budynek wykonany w technologii drewnianej o szkieletowej konstrukcji ścian. Stolarka drzwiowa i okienna uszkodzona. Dach pokryty jest dachówką ceramiczną, która jest uszkodzona. Podczas II wojny światowej posterunek żandarmerii.
MAŁGA (dawna Malga) Położenie: ok. 10 km na południe od Jedwabna
Charakter wsi: wieś nie istnieje, pierwotnie chłopska
Układ przestrzenny:
a) historyczny: owalnica
b) obecny: nie istnieje
Zachowane elementy układu:
Zachowało się jedynie: wieża kościoła, cmentarz i stanowiska archeologiczne, które podlegają ochronie.
WIEŻA KOŚCIOŁA
Wzniesiona została w 1902r.- styl neogotycki, w technologii murowanej. Niegdyś wieża zajmowała wraz z kościołem centralne miejsce wsi. Dziś wieża pokryta jest deskami, które są w złym stanie technicznym. Dawniej na tejże wieży wisiały dwa dzwony (zostały wykradzione przez Rosjan). Fragment ściany frontowej na wysokości ok. 2m wykonany jest z kamienia.
Obecny wygląd wieży.
Dawniej- wieża i kościół w Małdze
